Samenvatting Presence and the Design of Trust (500 woorden NL)

In allerlei organisaties vraagt men zich af hoe men het beste met elkaar kan communiceren: wanneer kan je emailen, chatten of video-conferencen en wanneer moet je de moeite nemen om naar elkaar toe te reizen om elkaar 'in het echt' te ontmoeten. In mijn proefschrift argumenteer ik dat het ontwerp van presence (er zijn) samenhangt met het ontwerp van trust (vertrouwen) dat al dan niet tussen mensen kan ontstaan.

In deze studie heb ik twee networked events geanalyseerd, The Galactic Hacker Party en het Seropositive Ball, die beiden in Paradiso plaats vonden in 1989 en 1990. Tijdens deze driedaagse conferenties ontmoetten mensen elkaar in levende lijve in Paradiso en ook via Internet en andere media. Omdat in die tijd de technologie nog relatief 'ruw' was, werd de dynamiek die ontstond door het ontwerp van presence en het ontwerp van trust soms op een grappige en soms op een shockerende manier duidelijk.

Om het effect van de technologie op ons dagelijks leven beter te begrijpen heb ik in deze studie trust geoperationaliseerd met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, zoals deze in 1948 door de Verenigde Naties is vastgesteld. Aan de hand van het werk van verschillende onderzoekers en theoretici kom ik tot de conclusie dat presence een fenomeen is dat ons in staat stelt te handelen in het belang van ons overleven en in staat stelt ons welzijn te bevorderen. Het handelen in het belang van overleven en welzijn is ook de bron voor de ethische houding die noodzakelijk is om samenleven met andere mensen mogelijk te maken.

Des te maximaler het gevoel van presence is, des te beter zijn we in staat te handelen in het belang van ons overleven en welzijn. In ontmoetingen in natural presence kan het bewustzijn van presence worden gemaximaliseerd, beter dan in mediated presence ondanks dat deze zeer boeiend en fascinerend kan zijn. Telefoon, internet of andere media, zijn vaak een welkome bijdrage aan ons dagelijks leven, wij kunnen tijd en plaats overstijgen en zij dragen bij aan de taal en de concepten die mensen onderling delen. Desalniettemin is deze bijdrage beperkt, de context wordt voornamelijk bepaald door de connectie zelf, en de natural presence van de betrokken mensen is bepalend voor wat er uiteindelijk wel of niet gebeurt.

Daarom concludeer ik dat wanneer issues die ethische implicaties hebben aan de orde zijn (en deze hebben te maken met overleven en welzijn), men elkaar het beste in natural presence kan ontmoeten. In momenten van evaluatie en innovatie is dit aan de orde omdat de vraag ‘hoe iets te doen’ nauw samenhangt met de vraag ‘wat is goed om te doen’. Specifiek voor ontwerpers heb ik tenslotte een 4 dimensionaal model ontwikkeld, YUTPA, waarin de relatie tussen tijd, ruimte, handeling en de andere mens wordt geanalyseerd voor de verschillende media via welke wij communiceren. Met dit model wordt een relatie gelegd tussen de vormen van aanwezigheid en de vormen van vertrouwen die al dan niet kunnen ontstaan.